Porozrzucane i nierzadko ukryte w cieniach zabudowań gospodarskich, są niemymi świadkami rzemiosła kowalskiego w Sułkowicach. Wolnostojące, niewielkie budynki z charakterystycznym okapem nad wejściem, pochodzą z przełomu XIX i XX wieku. To w nich kowale i podkowiarze wyrabiali kute elementy, gwoździe, łańcuchy, młotki, obcęgi, kopaczki, haki  a także podkuwali konie. Surowcem do wyrobu tych produktów, było stare żelazo i koks, sprowadzane z Krakowa i Śląska. Najubożsi kowale, swoje warsztaty lokowali we wnętrzach chałup, przy kuchennym piecu.  Niestety stare kuźnie - należące dzisiaj do prywatnych właścicieli - nieremontowane i nadgryzane zębem czasu niszczeją.  

 

Kuźnia na ul. Partyzantów

Kuźnia na ul. Partyzantów, fot. Piotr Gatlik

Poniżej Przełęczy Sanguszki tuż przy drodze wojewódzkiej nr 956 od strony Harbutowic, znajduje się pięknie odrestaurowana kamienna studnia. Została wykonana w 1912 r., jako miejsce odpoczynku podróżujących w góry oraz źródło wody dla pracujących na okolicznych polach rolników i ich zwierząt. Historyczna studnia wpisana jest do gminnego rejestru zabytków, będąc unikatowym przykładem ujęcia wody, zarówno pod względem architektonicznym, jak i rozwiązań technicznych.

 

studnia poniżej przełeczy sanguszki

Kamienna studnia poniżej Przełęczy Sanguszki, fot. Piotr Gatlik 

Przełęcz Sanguszki jest rozległym obniżeniem grzbietu oddzielającym doliny Harbutówki i Paleczki. Etymologia nazwy związana jest z upamiętnieniem księcia Eustachego Sanguszki (1842-1903), który w latach 1890-1895 sprawował urząd marszałka Galicyjskiego Sejmu Krajowego. Przez przełęcz przebiega droga wojewódzka nr 956. Niewątpliwie stanowi ona jeden z najciekawszych zabytków drogownictwa, pod względem inżynieryjnym, historycznym i krajobrazowym, w polskiej części Karpat Zachodnich. Droga łączy ze sobą Sułkowice z Suchą Beskidzką. Wybudowano ją  w latach 1894 - 1895, w celu zmniejszenia długości dystansu do Suchej i Zembrzyc od strony Krakowa.

 pomnik na Przełęczy Sanguszki

Pomnik na Przełęczy Sanguszki, fot. Piotr Gatlik

miniatura Krzonówka

Krzonówka (chrzanówka) to tradycyjna zupa wielkanocna gotowana na południu Polski głównie w Małopolsce, dawnej podawana w świąteczną niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. Tę jednogarnkową potrawę sporządzano z tradycyjnych wędlin wielkanocnych, które zostawały ze święconki. Nazwa krzonówki pochodzi od jednego ze składników zupy - chrzanu, na który tutaj w okolicy Sułkowic dawniej mówiło się „krzan" albo „krzon". Obecnie wielu mieszkańców tego terenu używa starej nazwy „krzonówka", natomiast młodsze pokolenie na świąteczną zupę mówi raczej „chrzanówka".